SEVGİLİ ARSIZ ÖLÜM VE GÖR BENİ ROMANLARININ FEMİNİST AÇIDAN MUKAYESELİ İNCELENMESİ

Nurgül KÖKSAL

Öz

Sevgili Arsız Ölüm, Gör Beni adlı eserlerde feminist izlere rastlanmaktadır. Bu eserlerde kadınların hayatı çok yönlü olarak ele alınmış ve feminist eleştirel bakış ile incelenmiştir. Kadınların annelik yaşamı, iş hayatı, evlilikleri, geleneksel çizgiden modern yaşama kadının yaşadığı değişimler, kadınları sınırlandıra toplumsal normlar, ataerkil sistemin kadınları şekillendirmesi gibi konular üzerinde durulmuştur. İkinci dalga feminizmin savunmuş olduğu kız kardeşlik kavramının kültürel, ekonomik ve farklı hayat şartlarından dolayı gerçekleştirilmesinin zor olması Gör Beni adlı eserden hareketle incelenmiştir. Sevgili Arsız Ölüm adlı eserde yer alan Atiye’nin fedakâr anneliği, Gör Beni romanında annelik içgüdüsü üzerinde durulmuştur. Gör Beni romanında yer alan Ülkü karakterinden hareketle kadınların düşünce, duygu, davranış ve giyimlerinin toplumsal cinsiyet rolleri tarafından şekillendirilmesi ele alınmıştır. Erkil sistemin kadınlara uyguladığı baskı, kamusal alanda ve iş yaşamında kadınların geri plana itilmesi, fakat Ülkü’ nün dönemin şartlarına karşı çıkması, feminist bir duruşa sahip olan kızın yaşamı üzerinden anlatılmıştır. Kadınlara yüklenilen duygusallık ve naiflik kavramlarının toplumsal normların ve erkil söylemin ifade tarzı olması ve bu söylemin kadını şekillendirmesi feminist açıdan incelenmiştir. Toplumsal cinsiyet rollerinin, ataerkil sistemin kadınları şekillendirmesi feminist bir bakışla ele alınmıştır. Kadın ve erkek arsındaki sınıf farkı ve kız kardeşlik kavramı değerlendirilmiştir. Tanzimat Dönemi’nden itibaren kadınların sınırlandırıldığı Melek ve Şeytan tiplerinden hareketle tiplerin değerlendirilmesi yapılmış ve kadınların belli normlar dahilinde anlatılmasının erkil söylemle ilgisi değerlendirilmiştir

Anahtar Kelimeler

Roman, Kadın, Feminizm, Fedakârlık, Ataerkil

Kaynakça

1. Arat, N. (2022) Feminizmin ABC’ si, Ankara: Say Yayınları.
   Acar- Savran, G. ve Demiryontan, N. (2022) Kadının Görünmeyen Emeği, İstanbul: Yordam Kitap Yayınları.
   Argunşah, H. (2016). Kadın ve Edebiyat: Kendini Yazmak, İstanbul: Kesit Yayınları.
   Arruza, C., Bhattacharya, T., & Fraser, N. (2021) %99 için feminizm: Bir manifesto, İstanbul: Sel Yayınları Kadın Kitaplığı.
   Badınter, E. (2023) Kadınlık Mı Annelik Mi, İstanbul: İletişim Yayınları.
   Beauvoir, S. (1993) İkinci Cins, İstanbul: Payel Yayınları.
   Benhabib, S., Butler, J., Cornell, D., & Fraser, N. (2021). Çatışan Feminizm, İstanbul: Metis Yayınları.
   Boyne, R. (2011) Foucault ve Derrida’da Feminizm ve Ayırım, İstanbul: Sel Yayınları.
   Cihan, E. (2018) Modernleşme ve Kadın, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
   Durakbaşa, A. (2021) Halide Edip Türk Modernleşmesi ve Feminizm, İstanbul: İletişim Yayınları.
   Feng, Y. (2013) Kadının Özgür ve Bütünsel Gelişimi, Feminizm ve Marksist Hümanizmin Diyalektiği, İstanbul: Canut Yayınları.
   Gündüz, O. (1997) Meşrutiyet Döneminde Yapı ve Tema, İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
   Hooks, B. (2022) Feminizm Herkes İçindir, İstanbul: Bgst Yayınları.
   Karabulut, M. (2013) Tanzimat Dönemi Türk Romanında Kadın Üzerine Tematik Bir İnceleme, Erdem Dergisi.

   Karaca, N. (2016) Edebiyatımızın Kadın Kalemleri, Ankara: Vadi Yayınları.
   Kohen, A. (2020) Gör Beni, İstanbul: Everest Yayınları.
   Moran, B. (2002) Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, İstanbul: İletişim Yayınları.
   Notz, G. (2018). Feminizm, Ankara: Phoenix Yayınları.
   Rose, J. (2022) Anneler, İstanbul: Alfa Yayınları.
   Savran, G. A. (2018). Feminizm Yazıları: Kuramdan Politikaya, Anakara: Dipnot Yayınları.
   Şafak, E. (2007) Siyah Süt, İstanbul: Doğan Kitap Yayınları.
   Şahin, E. (2009). Leyla Erbil’in Eserlerine Feminist Bir Yaklaşım (Doktora tezi, Atatürk Üniversitesi). Erzurum: Atatürk Üniversitesi
   Tekin, L. (2021) Sevgili Arsız Ölüm, İstanbul: Can Yayınları.
   Ulutan, B. (1980) Marxizim ve Leninizm, İstanbul: Ötüken Yayınları.
   Woolf V. (2020) Kendine Ait Bir Oda, İstanbul: Olimpos Yayınları.
   Wollstonecraft, M. (2022) Kadın Haklarının Gerçekleştirilmesi, İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.