ABDÜLHAK ŞİNASİ HİSAR’IN ROMANLARINDAKİ BAŞKİŞİLERİN KİŞİLİK BOZUKLUKLARI AÇISINDAN İNCELENMESİ

Gülşah Alkan

Öz

Öz Abdülhak Şinasi Hisar, romanlarının başkarakterlerinin etrafındaki gerçek kişilerden seçtiğini belirtir. Üç romanının başkarakterini de çevresi tarafından yadırganan kişilerden seçer. Fahim Bey ve Biz romanında Fahim Bey; daha çok içine çekilmiş, dışarıyla uyumunda sorunları olan, bilgi seviyesi her insanı şaşırtacak seviyede bir insanken Ali Nizami Bey’in Alafrangalığı ve Şeyhliği romanında Ali Bey son derece dışa dönük, sosyal kişiliğiyle çevresi tarafından dikkat çeken bir karakterdir. Çamlıca’daki Eniştemiz romanında ise Hacı Vamık Bey dışa dönük, aşırı derecede övünmeyi seven, aşırılıkları ile çocukların bile dikkatini çeken bir karakterdir. Bu üç karakterin en dikkat çeken yanı üç karakterinde çevresi tarafından deli olarak görülmesidir. Bu karakterlerin dışarıdan yadırganan kişiler olması sebebiyle bu karakterlerin kişilik bozuklukları incelenmeye çalışıldı. Çalışmada, geçmişten bugüne edebiyat eserleri ile psikoloji arasındaki ilişkiye dikkat çekildi. Bu çerçevede edebiyat ve psikoloji arasındaki yakın bağa değinilerek psikoloji biliminin edebiyat eserleri üzerindeki tesirlerine dikkat çekilmeye çalışıldı. Bireyin iç dünyasının ele alındığı eserlerde psikoloji ve edebiyat arasındaki bağın son derece keskin olduğu görüldü. Bu çerçevede psikanaliz bilimine değinildi. Psikanalizin edebiyat eserlerine uygulanmasının, yaratılan karakterlerin anlaşılması açısından önemli olduğu görüldü. Kişilik bozuklukları açıklandı ve çevresi tarafından deli olarak görülen bu karakterlerin davranışlarındaki garipliklerin, kişilik bozuklukları ile olan ilgisine değinilerek her karakterde birden fazla kişilik bozukluğunun olduğu tespit edildi. Bu çerçevede bu kişilik bozukluklarının romanlardaki karakterlerin üzerindeki tezahürlerine değinildi.

Anahtar Kelimeler

Anahtar Kelimeler: Kişilik Bozuklukları, Psikanaliz, Psikoloji ve Edebiyat, Roman.

Kaynakça

1. Butcher, J. N. Susan M. Hooley J. M.(2013). Anormal Psikoloji. Çev. Okhan Gündüz, İstanbul: Kaknüs Yayınları.
   Charrier, Jean Paul (2018).Bilinçdışı ve İnsan. Çev. Hüsen Portakal, İzmir: Can Yayınevi.
   Cüceloğlu, Doğan (1990). İnsan ve Davranışı. İstanbul: Remzi Kitapevi.
   Çetinkaya, Ferhat (2015). Halikarnas Balıkçısı’nın Hikâyelerine Psikanalatik Yaklaşım
   Emre, İsmet (2006). Edebiyat ve Psikoloji. Ankara: Anı Yayıncılık.
   Freud, Sigmunt (2019). Psikanalize Giriş. Çev.A. Can İdemen, İzmir: Can Yayınevi
   Gençtan, Engin(1998). Psikanaliz ve Sonrası. İstanbul: Remzi Kitapevi.
   Hisar, Abdülhak Şinasi (2023).Fahim Bey ve Biz. İstanbul: Everest yayınları.
   Hisar, Abdülhak Şinasi (2022). Ali Nizami Bey’in Alafrangalığı ve Şeyhliği. İstanbul: Everest Yayınları.
   Hisar, Abdülhak Şinasi.(2022).Çamlıcada’ki Eniştemiz. İstanbul: Everest Yayınları.
   Karabulut, Mustafa.(2011). Cahit Sıtkı Taracı’nın Şiirlerine Psikanalatik Bir Yaklaşım.
   Karabulut, Mustafa (2013). Edip Cansever Şiiri Psikanalitik Bir İnceleme. Ankara: Öncü Kitap Yayınları.
   Kaplan, Mehmet(1998). Şiir Tahlilleri I. İstabul: Dergâh Yayınları
   Kolcu, Ali İ. (2008). Edebiyat Kuramları. Erzurum: Salkımsöğüt Yayınevi.
   Köroğlu, Ertuğrul, Bayraktar, Sinan (2010). Kişilik Bozuklukları, Ankara: HYB Yayınları.
   Sarı, Ahmet (2008). Psikanaliz ve Edebiyat. Erzurum: Salkımsöğüt Yayınları.
   Şen, Can (2012). Edebiyat İncelemelerinde Psikanaliz Kullanımı. Ankara: Divan Kitap Yayınları.
   Wellek, R. Warren, A.(2016). Edebiyat Teorisi. Çev.Ö. Faruk Huyugüzel, İstanbul: Dergah Yayınları.