ZÜLFÜ LİVANELİ’NİN BALIKÇI VE OĞLU ROMANINDA GÖÇ UNSURU

Fatma ÇAVDAROĞLU

Öz

Göç, yüzyıllar boyu süregelen bir unsur olarak insanlığın hayatında var olmuştur. Göç unsuru, kişilerin yaşadıkları yerlerden gitmeye karar verdikleri anda başlayarak göç sonrasında hayatlarını devam ettirdikleri yerlerde de kendisini hissettiren ve bireyi ve toplumu etkileyen bir duygu, olgu olarak karşımıza çıkar. Göçü ve göç eden kişileri tanımlamada, iç-dış göç, ekonomik-siyasi göç, sürekli-geçici göç, gönüllü-zorunlu göç gibi değişik göç tanımları yapılabilir. Göçün ekonomik, sosyolojik, psikolojik nedenleri ve sonuçları vardır. Göç etmek kişisel bir eylem gibi görülecek olsa bile ortaya çıkışı, arada geçen süreç ve sonucu bakımından muhakkak toplumsallığa bağlanır. Birey, toplumun en önemli parçalarındandır. Göç olgusu bireyin ve toplumun konu alındığı bütün bilimlerin konusu haline gelmiştir. Sanat da bireyin olduğu her yerdedir denilebilir. Bu nedenle insana bağlı ve insan merkezli eylem olan göç unsuru da edebiyatın dışında tutulmamıştır. Geçmişten günümüze toplumun bir parçası olan sanatçılar gerek konu gerek tema olarak göç unsuruna eserlerinde yer vermişlerdir. Türkiye’den Almanya’ya yapılan göçler sonucunda ortaya çıkan “göçmen edebiyatı” terimi ve bu edebiyat içine dahil edilen eser vermiş olan yazarlar karşımıza çıkmaktadır. Günümüzde ise başta Suriye olmak üzere Orta Doğu’dan gelen göçmenler gerek transit geçiş noktası olarak gerekse yerleşmek üzere Türkiye’yi seçmeleri Türk edebiyatında son yıllarda daha fazla göç konulu eserler verilmesini etkilemiştir. Buradan toplumsal olayların edebiyatı etkilediğini görmek mümkündür. Kendisi de göç etmek zorunda kalan ve hayatının bir dönemini göçmen olarak geçiren Zülfü Livaneli son zamanlarda göç mücadelesinin ağır sonuçlarına, göçün hayatlara etkisine Balıkçı ve Oğlu adlı romanında yer verir. Bu bilgiler doğrultusunda yapılan çalışmada Balıkçı ve Oğlu adlı romanında göç olgusu üzerine inceleme yapılmak istenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Göç, göçmen, Zülfü Livaneli, Balıkçı ve Oğlu

Kaynakça

1. Adıgüzel, Y. (2016). Göç Sosyolojisi. Ankara: Nobel Yayınları
   Can, Y. (2011). Göç ve Kent: 1989’dan Günümüze Göç Eden İnsanların Kent Adaptasyonu Diyarbakır Örneği. [Yüksek Lisans Tezi]. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya
   Cihangir, M. (2020). “Koca Ren”, “Cinlerle Yolculuk” ve “Gönülsüz Köktendinci” Adlı Eserlerde Göç/Göçmenlik ve Ötekileşme/Ötekileştirme. [Doktora Tezi]. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir
   Çakır, Z. (2021). Göçmen Edebiyatı ve Sadık Yemni’nin Alsancak Börekçisi, Amsterdam’ın Gülü ve Muhabbet Evi Romanlarında Göç Olgusu. [Yüksek Lisans Tezi]. Erzurum Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum
   Çavuş, B. (2020). Türk Romanında Dış Göç (1960-1990) (a. J. Greimas’ın Eyleyenler Modeline Göre Dış Göç Romanlarında Yapı. [Doktora Tezi]. İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya
   Erbaş, H. (2019). Gidişlerden Kaçışlara Göç ve Göçmenler Kuram, Yöntem ve Alan Yazıları. Ankara: Phoenix Yayınevi
   Gürkan, M. (2006). Sosyolojik Açıdan Göç ve Yasadışı Göç Hareketleri. [Yüksek Lisans Tezi]. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale
   Livaneli, Z. (2021). Balıkçı ve Oğlu. İstanbul: İnkılap Yayınları
   Türkçe Sözlük (2011). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları
   MARSHALL, G. (2005). Sosyoloji sözlüğü. (D. K. Osman Akınhay, Çev.) Ankara: Bilim ve sanat Yayınları
   Solgun, C. ve Durat G. (2017). Göç ve Ruh Sağlığı. Journal Of Human Rhythm, 3 (3), 137-144 
   Yalçın, C. (2004). Göç Sosyolojisi. Ankara: Anı Yayıncılık.