HAYATA AYAK BASAMAMIŞ BİR KARAKTER OLARAK ZEBERCET’İN İNTİHARININ SOSYOLOJİK ANATOMİSİ


Dilek KOCABIYIK

 PDF  353  417

Öz


Bir istemli ölüm biçimi olarak modern insanın kendi hayatı üzerinde söz söyleme hakkına sahip olduğunu ispatlama arzusu üzerine gerçekleştirilen intihar, yalnızca bireysel bir eylem olamayacak kadar karmaşıktır. Bu karmaşıklık, bütün dünyadaki edebi faaliyetlere gereken malzemeyi sunması bakımından son derece ilgi çekici olmuştur. İnsan yaşamındaki en büyük iki hadisenin doğum ve ölüm olduğu düşünüldüğünde, hele ki intiharın doğal bir ölüm şekli olmadığı göz önünde bulundurulursa roman kişilerini bu fiile iten sebepler gerek okur gerekse araştırıcılar için doğal olarak hep bir merak konusu olagelmiştir. Bir insanın istemli olarak hayatına son vermesi ile neticelenen söz konusu tema, edebi eserlere en çok bireysel boyutuyla damgasını vursa da metin incelemeleri, ele alınan konuyu her boyutuyla tetkik etmeyi gerektirdiğinden ilgili olguyu yalnızca ferdi sebeplere dayandırmak yetersiz kalacaktır. Zira, intihar olgusunun tek sebebi yalnızca ferdi buhranlar olmamakla birlikte bu eylemin; toplumsal baskı, zorbalık, siyasi, fizyolojik vs. nedenlerden dolayı gerçekleşebildiği de inkâr edilemez bir gerçektir. Bu gerçek bizlere, edebi eserlerde rastladığımız intiharların bireysel gibi görünse bile altlarında yatan sebeplerin sosyolojik etkenlerini de sorgulatmalıdır. İntiharın toplumsal köklerine indiğimiz zaman karşımıza çıkan veriler ise modernist bir anlayışla kaleme alınan Anayurt Oteli romanının başkişisi Zebercet‘in intiharına sosyolojik bir gözle de bakmayı gerektirmektedir. Zira Yusuf Atılgan bu romanda birey-toplum ilişkisi üzerinden yozlaşmış modern toplumun tükettiği ve yok ettiği insan tipini irdelemiştir.


Anahtar Kelimeler

İntihar, Zebercet, Birey, Toplum, Anayurt Oteli


Kaynakça

  1. Akdemir, M. Halit (2021). “İntihar”, ://www.dinsosyolojisi.net/contents.asp?id=20. Erişim Tarihi: 25.05.2021. Alver, Köksal (2007). Steril Hayatlar. Ankara: Hece Yayınları. Aslan, İlker (2012) “Yalnızlığını İpin Ucuna Bağlayan Adam: Zebercet.” Ayraç Kitap Tahlili ve Eleştiri Dergisi, s.30. Atılgan, Yusuf (2017). Anayurt Oteli. İstanbul: Can Yayınları.

    Bachelard, Gaston (1996). Mekânın Poetikası. İstanbul: Kesit Yayıncılık.

    Bulut, Erkut Ragıp (2012). “İntiharın Kısa Tarihçesinden Sebep ve Yöntemlerine Genel Bir Bakış”, Cumhuriyet Tıp Dergisi, s.128-137.s

    Durkheim, Emile (1992). İntihar. Çev: Prof. Özer Ozankaya, 2. Baskı. Ankara: İmge Kitabevi, s. 7.

    Güller, Aslı (2015), XIX. Yüzyıl Arşiv Belgelerine Göre Osmanlı Toplumunda İntiharlar, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Ankara.

    Karaarslan, Ömür Nihal (2017). “Mekân Sosyolojisinin İmkânı Üzerine Bir Derkenar”, Düşünen Şehir, s. 80-87.

    Karaman, Medine (2019). “Emile Durkheim’in Gözünden Zebercet’in İntiharı (Anayurt Oteli)” https://www.sosyologer.com/emile-durkheimin-gozunden-zebercetin-intihari-anayurt-oteli/. Erişim Tarihi: 20.05.2021).

    Keskin, Serdal (2016). “Zebercet”, https://serdalkeskin.blogspot.com/search?q=zebercet. Erişim Tarihi: 26.05.2021.

    Kur’an-ı Kerim, (Nisâ Sûresi, 4/29)

    Minois, George (2008). İntiharın Tarihi. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.

    Moran, Berna (2006). Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış. İstanbul: İletişim Yayınları.

    Öztürk, Murat (2014). "Klasik Türk Edebiyatında Can Verme Arzusu ve İntihar", Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, s.33-51.

    Yılmaz, Enser (2014). “Türk Şiirinde “Otel” İmgesi: Karşılaştırmalı Bir Çalışma”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, s. 176-187.

    Yıldırım, Ömer (2005). Düşünce Platformu. http://www.felsefe.gen.tr/emile_durkheim_ve_intihar.asp. Erişim Tarihi: 25.05.2021.